Verhalen over leven

Het binnenkomen en de toespraak van Jan

Om 12 uur komen mensen de aula in lopen, het is heerlijk weer, niet te warm, mooi zonnetje, alle deuren staan open, ook de grote deuren achter de kist staan nog open. De achterste rijen vullen zich met stille, fluisterende mensen. Er worden programma's uitgedeeld, gekust, gecondoleerd en door de open deur naar de hal dringt zacht het praten en begroetingen van de bezoekers die van buiten komen door.

Kaarsjes voor de lichtceremonie die zo gaat beginnen worden uitgedeeld aan familie en een aantal vrienden. Intussen heeft Jan iedereen gevraagd om even naar de kist te komen kijken, straks kan het niet meer en het is een bijzondere kist met persoonlijke boodschappen erin verwerkt. Hier steekt een bloemblad uit, daar een cadeautje, Amber heeft een lijstje van hortensiabloempjes om haar boodschap geplakt, mamma een bloem naast haar tekst op een gouden ondergrond, Jan heeft de achterkant van de kist in een circuspatroon van langwerpige driehoeken om en om ingelegd. Er valt veel te zien en te lezen en te troosten...

Als iedereen zit en er ook nog wat mensen staan, het is druk, vraagt Jan iedereen zich vrij te voelen met ons mee te lachen als er wat te lachen is of te huilen als er te huilen valt, dat steunt, dan begint de muziek. We zetten twee aan twee onze brandende kaarsjes in een kring aan de voet van de kist. Als de muziek is weggestorven richt Jan zich tot de aanwezigen.

Iets langer dan 2 jaar geleden werd er bij Gaby ongeneeslijke longkanker geconstateerd. Haar wereld stortte in, verdriet, angst, de dood in haar lichaam. De verslagenheid was groot. Dat duurde niet erg lang, Gaby bereidde zich terdege voor op het gevecht tegen haar kanker. Alles schakelde zij in. In het Antonie van Leeuwenhoek ziekenhuis werd er vakkundig en liefdevol mee geknokt. Vol goede moed en ook moedig onderging Gaby de behandelingen.

In de loop der tijd kwam het bewustzijn dat de strijd ongelijk was. Het knokken voor genezing veranderde in een zo goed mogelijk ongehinderd leven. De artsen zette alles in om dat mogelijk te maken, zodat er ruimte bleef voor vakanties, uitstapjes, kortom een gewoon leven. Niet dat het echt gewoon was want er waren medicijnen en bestralingen, die niet zonder vervelende bijwerkingen zijn. Daar zijn dan weer medicijnen andere medicijnen voor. Vooral de last van haar mond, vele malen per dag werd er gepoetst, gespoeld en ingesmeerd. Het eten waar ze een fijnproever in was smaakte niet zoals het hoorde. Dat en meer klachten onderging ze met een mopperende gelatenheid.

Haar energie raakte op, langer op bed liggen wilde ze niet. “Als ik dood ben kan ik lang genoeg uitrusten!” Ze bleef energiek. Het afbouwen was begonnen. Alles moest klaar zijn. De huishoudelijke papierwinkel, nog een vakantie naar Ameland. De belasting-formulieren, bezoekjes, uitstapjes, alles met in haar achterhoofd

“dit kan wel eens de laatste keer zijn.” Alles moest geregeld zijn. Een in het geheim voorbreid verjaardagsfeestje onderging ze met verbaasde blijdschap. Haar ademhaling werd moeizamer waardoor haar energie zienderogen achteruit ging. Alle hulpmiddelen werden ingeschakeld. Het laatste bezoek aan het AVL was een teleurstelling, de ingreep zou kwalijker zijn dan verbetering. Dit was de grens. Het afscheid begon.

Intensief stuurde zij zelf iedereen aan. Schreef mailjes en brieven. Alles moest af. Afhankelijkheid stond niet in haar woordenboek. Maar nu stond ze toe dat een ander iets overnam. Het was gedaan. Zondag avond dicteerde zij nog wat instructies gelardeerd met zinnen als. “ik wil niet meer”, “ik hoop dat ik niet meer wakker word”, of ze nou lag of zat, het was benauwd en pijnlijk. Het wakker worden was heel erg zwaar. Slapen was het enige wat fijn was. Maar zelfs dat gaf haar geen rust. Dodelijk vermoeid werd ze een keer wakker met het gevoel dat er niks aan de hand was. Intens verdriet.

Maandag avond zijn we met ons drieën. De liefde stroomt. Intensief geniet zij daarvan. De buitenwereld verdwijnt. Ze rookt boven bij het open slaapkamerraam nog een sigaretje. Er gebeurt iets met Amber waardoor Gaby nog eenmaal moeder kan zijn. Liefdevol troost zij haar. Dikke tranen stromen. Nog een sigaretje. Stilte, liefde, hand in hand, ze ziet gelaten de ondergaande zon. Met de verzekering dat er een morfinepompje wordt gebracht wil ze wel in bed liggen. Want slikken van pillen gaat niet meer. Eten was al alleen maar muizen hapjes en kleine slokjes water. Om 10 uur wordt het pompje aangesloten en na een half uurtje valt Gaby in slaap.

Ik word wakker als ik een hand voel op mijn borst. Gaby houdt mij vast bij de arm. Haar ademhaling wordt rustig en ongehinderd. Heel langzaam ademt ze in en uit. Plotseling gaan haar ogen open en kijken met een weide blik recht door mij heen. Ze ziet de grote groene weide of de tunnel met licht denk ik. Ga maar. Het hart stopt met kloppen en de laatste adem blaast zij uit. Gelukkig niet gestikt, haar grote angst.

Je verlangt naar dit moment maar als het moment daar is kan ik alleen maar huilen. Het is 10 over 6. Eindelijk weer vrij. Dag lief hvj kus.

Gaby heeft voor Jan 'Ik heb je lief' van Paul de Leeuw uitgezocht, een aardse boodschap uit de hemel, of zou ze er nog een beetje zijn? Amber huilt, toch staat ze op en loopt helemaal alleen naar voren om haar moeder toe te spreken zoals ze zich had voorgenomen, sterk kind. En ook voor Amber klinkt een lied, Alegria, Vreugde.

Dan begint met enige vertraging een fotoprojectie van Mar als baby tot de laatste week van haar leven. Misschien heeft niet iedereen het even goed kunnen zien, de aula is niet helemaal op dit soort akties berekend, maar de foto's staan in 'Fotoportret' onder het menu item Foto's. We missen dan alleen de prachtige muziek van Enigma, 'Return to Innocence'.